Tahar örgünün uygulanabilmesi için çözgü ipliklerinin çerçevelere sıralanması düzeni olarak tanımlanır. Dokumahanemizin teknik olanaklarıyla örgünün dokunup dokunmayacağının anlaşılması taharla olanaklıdır. Çerçeve sayısı teorik olarak farklı bağlantı yapan çözgü ipliği sayısıdır. Dolayısıyla aynı bağlantı yapan iplikler aynı çerçeveden geçirilirler. Fakat bir çerçeveden geçen iplik sayısı sınırlıdır. Bunun nedeni sürtünmenin çok oluşu, aksaklıklar oluşması ve bunun sonucu olarak tezgahın kolay çalışmayışıdır. Burada bir ölçü alacak olursak;

Metrede :
Nm 56/2 lik çözgü ipliğinden 450-500 gücü/çerçeve
Nm 36/2 lik çözgü ipliğinden 300-350 gücü/çerçeve ...

Lamel

Dokuma sırasındaki çözgü kopuklarında makinenin durmasını sağlayan aletlere denir. Lameller bir ters bir düz takılmalıdır. Kapalı lameller taharlama esnasında takılmalıdır. Açık lameller tahar bitince yerleştirilir. Bu işleme 'tip bindirme' denir. Lameller iplik tipine ve kumaşa bağlıdır. Kapalı lameller, kalın, kaba ve esnekliği az olan kumaşlarda kullanılır. Dokuma tezgahı titreşimli çalışır. Çok iplikleri taharlama sırasında lamellerden geçirmek zaman alıcıdır. Açık lamel kullanmalıyız.

Gücü

Dokuma sırasında çerçeve ile hareket ederek ağızlık açmaya yarayan aletlere denir.Gücü deliği çözgü numarasına bağlıdır. Gücü deliği fazla geniş olursa çözgü kopukluğuna, dar olursa pamuklanmaya sebep olur.

Tarak

Dokuma sırasında çözgü ipliklerinin düzgün bir biçimde beslenmesini sağlar. Tarak numarası tel sayısına ve kumaş enine göre seçilir.

Tarak numarası= 10 cm deki diş sayısıdır.

Çerçeve

Üzerinde gücü tellerini bulunduran , ağızlık açmaya yarayan alettir.
Testere: Lameller testere dişlileri üzerinde çalışır. İki çeşittir.
* Mekanik
* Elektronik ...(5)

Bazı önemli kuralları şöyle sıralayabiliriz

1) Az gücülü çerçeveler arkaya çok iplikliler öne sıralanır. Ağızlık açıcı elemanların çalışma tarzları ve ayarları dolayısıyla az iplikli çerçeveler arkada daha rahat çalışır. Buna karşın çok iplikliler önde daha temiz ağızlık verirler.
2) Birleşik örgüler içinde kesişme oranı yüksek örgüler öne alınır. Aynı şekilde efekt iplikleri ve çok bükümlü çift kat ipliklerde ön çerçevelere konur. Bunun nedeni hareket hacminin önde daha düşük ve gerilimlerin daha az oluşudur.
3) Tahar olanaklar oranında düz hatlı ve basit olmalıdır. Fakat bu durum atlamaları azaltması nedeniyle taharcıya, çözgü bağlayıcısına ve dokumacıya kolaylıklar sağlar ve tercih edilir.


Tahar seçimi

- örgü
- tahar
- tezgahın çerçeve kapasitesi ve
- dokumacının kopuş giderme kolaylıkları göz önüne alınarak yapılır. ...

Çeşitli gereklere ve teknik durumlara göre belli tahar cinsleri içinden seçim yapılır ve uygulanır.
Taharlama işlemi eskiden el ve göz ile yapılmakta idi. Her çözgü ipliğinin tek tek elle alınıp lamel , gücü (niğre) ve taraktan geçirilmesi çok zaman alıcı ve emek sarf ettirici bir işlemdi. Ancak; bu usul hala modernizasyona ayak uyduramamış işletmeler ile atölyelerde uygulanmaktadır. İşçi elinde bir tel ile iplikleri gücüler arasından tek tek geçirip, daha sonra başka bir yassı tel çubuk ile tarak dişleri arasından geçirmektedir. Bu işte hata yapma ihtimali maalesef vardır. Öncelikle usta bir işçinin kullanılması gerekmektedir. Ancak bununda yorulması dikkatini dağıtıp hata olasılığını vermektedir. Bu yüzden taharcının dikkatini çekmemek gerekir. Hatta bazı taharlar sıra halinde olmayıp karışık bir raporda verilirler. Özellikle bunlarda işçinin çok tecrübeli olması gerekir. Acemi işçi genellikle iplik verici olarak arkadan başlatılır. Dikkat gereken ve emek sarf ettiren bu iş için ücrette dolgun olmalıdır.
İşte işçiliğin pahalı olduğu ve zaman alan bu işçilikten kaçmak ve hata olasılığını ortadan kaldırmak için tam ve yarı otomatik tahar tezgahları yerleştirilir. İplikler tek tek düzeltilir. Bu düzen yanlış ise makinede çalışmayı doğru yapmaz. Çözgü ipliklerini lamellerden geçiren bir makine vardır. İplikler gergin ve paralel olarak bir sehpaya yatırılır. Makine önce bir el çarkı ile alıştırılıp sonra iplikleri motor ile tek tek lamellerden geçirir. Bilindiği gibi her lamelden bir iplik geçirilir. Çünkü iplik koptuğunda lamel destere arasında düşerek dokuma tezgahını durduracaktır. Bu şekilde kumaş içine kopuşun gitmesine asla izin verilmemiş olacaktır.

Tam Otomatik Tahar Makinesi

Bu makinede gücülerden iplik geçirme olayı da makine tarafından yapılmaktadır. Yani taharda lamel geçirme, gücü geçirme ve taraktan geçirme otomatik olarak yapılmaktadır. Bu şekilde işçilik tamamen ortadan kaldırılmıştır. ...
Taharlama olayında otomatik taharlama ön plandadır. Firmalar bu makineyi boş bırakmayıp amortisman süresini kısaltmayı tavsiye eder. Makinenin, gittikçe artan işçilik ücretleri baz alındığında ekonomik olduğu belirtilmektedir. bu makineyle taharlama hızı artmıştır, hıza rağmen hatasız taharlama yapılmaktadır.
Bu makineler sayesinde 8 saatte 4000-5000 tek arasındaki Taharlama olayı 25000-50000 gibi bir rakama ulaşmıştır. ...

Staebli Delta 200 otomatik tahar makinesi ...

Ancak otomatik taharlama makineleri pahalı makinelerdir. Bunların ekonomik olmalarını sağlamak için bu makineleri hiç boş bırakmamak gerekmektedir. Makinenin boş zamanında fason iş alınabilir. Yada işletme kapasitesine uygun bir makine alınmalıdır. Makinenin onarımı ve bakımı zamansız da yapılmamalı, yeterince yedek parça bulundurulmalıdır. ...

Çözgü Düğüm Makineleri

Dokuma tezgahta eğer aynı çözgüye yani aynı tipe devam edilecekse mevcut çözgü ile haşıllanmış çözgü uç uca bağlanır. Bu bağlamada önce tezgah üzerindeki çözgü lamelerden ,gücüden ve taraktan çıkarılmadan düzgünce kesilir ve ucu uzun bırakılır. Bu uç iplikler paralel oluncaya kadar taranır. Sonra düğüm sehpasına yerleştirilir. Düzgünce taranır ve sıkıştırılır. Sehpada eski ve yani çözgü birbirinin alt ve üstündedir. Bundan sonra düğüm makinesi rayına yerleştirilir. Önce el çarkı ile birkaç deneme bağlantısı yapılır. Düğümler kontrol edilir ve motor çalıştırılır. Arıza çıkarsa bu arıza giderilmeden motor tekrar çalıştırılmamalıdır. Atlanan düğüm varsa el ile bağlanmalıdır. Sonra düğümlenen yerler gücülerden ve lamellerden geçirilmelidir. Bunlar tahardan itina ile geçirilip çözgü, kumaş sarma valyanından gerdirilir ve dokumaya başlanır.
...

Atkı Sarma Makineleri

Dokuma makinelerine atkı aşağıdaki şekillerde atılır.

1) Atkı masurası

2)Atkı bobini

Atkı masurası mekik içine takılan ipliklerdir. Atkı masuralarını bobinden saran makinelere atkı aktarma makineleri denir.
Atkı masuraları atkı bükümü yapılmış atkı bobininden frenleme yapılarak ve balon teşkil edilerek alınır. Masurada ritmik olarak kops teşkil edecek şekilde sarım yapılır. Bu sarımın şekli tırnak dişlisi ile dipten başlayarak masuranın üstüne doğru olur. Masura dibine sarımdan evvel rezerve iplik sarılır. Bu rezerve iplik masurada iplik bitince yeni masura mekik içine takılıncaya kadar bez içinde atkı ipliği atılması içindir. Yani masurasızlıktan dolayı atkı kaçağı olmaması içindir.
...

Dokuma Hazırlıkta Otomasyon ve Rasyonizasyon

Hızlı dokuma makinelerinin artan prodüktivitesi prosesler de önemin sürekli olması gereğini getirmiştir. Dokuma imalatında homojen bir prosese erişmek için ; tesiste otomasyon ve rasyonizasyonu sağlamak gerekmektedir. Örneğin çözgü ve artıkel değişimleri , materyal akış planlaması dokuma hazırlığın ihmal edilmemesini göstermiştir.
Dokuma imalatında optimal bir akım , çözgü dolayısı ile dokuma levendinden kumaş oluşumuna kadar basit bir işlem gerektirmektedir. Otomasyon , yardımcı araçlar ve tahar makineleri dokuma hazırlıkta rasyonizasyon için önemlidir. ...

Dokumadaki Materyal Akışı

Çözgüdeki levent ambarından dokumaya nasıl ulaşılır? 3 yol mümkündür.
1) Haşıl-tahar(lamel- gücü-tarak) yolu: Bu tip değişiminde normal bir işlemdir.
2) Direk yol: çözgü leventleri haşıllanıp bir düğüm makinesi vasıtası ile eski artıkele bağlanmak üzere dokumaya gönderilir. Bu usul normal çözgü değişimidir.
3) Dokuma düğümleme için alternatif olarak: Bir düğüm merkezi seçilir. Burada yeni dokuma çözgüsü , dokuma hazırlıkta taharlanmış bir çözgüye düğümlenir. ...

Uni Link Sistem

Uni link kavramı Staubli’de bir sistem olarak kullanılır. Artıkel ve çözgü değişimi rasyonizasyonun dokuma hazırlıkta kullanılmasıdır. Bu imalat grubu için bir diğer tanım, Üniversal “ Quick style change “ olan çabuk değiştirme usulü sistemidir. Uni-port gücü geçirmek için üniversal taşıma sistemidir.Warplink, haşıllı çözgü iplikleri için birleştirme cihazıdır. Ve Uni-frame düğüm bağlama yerindeki gücü başlıkları için üniversal olma sistemidir. ...

Otomatik Geçirme (Taharlama) Makinesinin Yararları

1) Yüksek geçirme kapasitesi: Dokuma makinelerinde asla hata yapmayacak şekilde düzenlenmiş yüksek bir taharlama kapasitesi bulunmaktadır. Taharı hazırlamada zaman kısalığından kaçılır. Bu husus hata yapma olasılığını arttırır, garantiyi azaltır.

2) Yüksek esneklik: Dokuma makinelerinin dispozisyonunda yüksek bir esneklik vardır. Çünkü kullanılan artıkelin hep aynı cinsten kullanılmak mecburiyetinde olunmamaktadır. Dokuma makinelerinde farklı materyaller üretile bilir.

3) Üstün kapasitede hatasız taharlama: Ana bir çözgü yerine yardımcı bir çözgünün taharlanması yapılır. Computer kontrolünde otomatik bir taharlama gerçekleştirilir. Bu şekilde hata riski ortadan kaldırılır.

 4) Gücüden geçirme kalitesinde yüksek standart sağlanır: dokuma salonunda en yüksek verim ile en iyi gücü kalitesi için gücü elemanlarının kolay temizleme imkanları sayesinde gücü değişimi kaliteli bir standart sağlamaktadır. ...